2021, Het Jaar van Hoop of wederom een jaar van Onzekerheid? (artikel 1 van 2)
Een nieuw begin van een nieuw jaar. Wat gaat er gebeuren en wat gaat u doen? Hoe voelt u zich na een bizar jaar waarin alles in korte tijd onverwacht heel anders is geworden. De vele ongekende gebeurtenissen en effecten daarvan zijn heel zichtbaar en voelbaar geworden in het werk en in het dagelijks leven. Door deze externe ontwikkelingen en gebrek aan perspectief is de kans groot dat de toekomst er somber uitziet. Hoe lang gaat dit nog duren en wat komt er daarna?
Het is bekend dat mensen wel goed kunnen omgaan met korte perioden van stress en dreigende situaties. Ze kunnen adequaat handelen en passend reageren als bv een auto gevaarlijk langsrijdt snel opzij stappen of als de vlam in de pan slaat een deksel erop doen en het gas uit te draaien. Of als voor een bepaalde winkel voor een maand is gesloten i.v.m. verbouwing gewoon te wachten alvorens bij een andere winkel te gaan inkopen. Mensen komen hier veelal goed doorheen en pakken de oude draad weer op zonder daar gevolgen van te ondervinden.
Bij langere perioden van onzekerheid en onvoorspelbaarheid zoals nu gaande is, treden er andere effecten op door psychologische druk die van binnen gevoeld wordt. Mentale stress stijgt en gaat gepaard met toenemende twijfel en onzekerheid. Mensen zijn van nature al geprogrammeerd met angst, een van twee diepste emoties naast hoop. Angst is 10x sterker dan hoop en door de externe ontwikkelingen neemt het angst-denken van binnen enorm toe. Dit is/wordt veel sterker door het ervaren ‘verlies’ van vanzelfsprekendheden en het oude normale leven, en gebrek aan perspectief.
Stress zorgt voor reductie van het intellectueel denkvermogen (IQ) ofwel het verstand om goede beslissingen te nemen. Dit uit zich in b.v. meer (ongezond) eten, minder bewegen, meer drugsgebruik vanwege verveling, eenzaamheid of gebrek aan structuur, ritme en regelmaat. Ook treedt er blikvernauwing op waardoor kleine zaken uitvergroot raken en er steeds minder (over)zicht is op wat er gaande is. Mensen hebben minder grip op zichzelf en de situatie en zoeken houvast, handvatten en richting.
Door een veranderde perceptie wordt goed waarnemen lastiger en subjectiever. Net als bij mist is het devies langzamer rijden. Het gevolg is meer risico’s mijden en juist meer of minder doen. Minder doen omdat het nu eenmaal onzekerder is en er geen extra risico’s genomen mogen worden. Of meer doen van wat we al deden omdat dit ‘veilig’ is, maar weinig impact heeft. Of harder werken ten koste van de eigen weerbaarheid; dit is een voorloper van mentaal verzuim en uitval. Aangezien er weinig verandering optreedt en perspectief uitblijft, nemen somberheid en neerslachtigheid toe. Dit brengt meer stress met zich mee en zo zijn we weer aan het begin. Niet helemaal waar omdat er nu extra mentale stress is naast de stress ten gevolge van externe ontwikkelingen. Kortom, u zit vast in een vicieuze (binnen) cirkel van negatieve energie die een neerwaartse spiraal kent en nooit een goede afloop zal hebben. Zie figuur boven.
Interventies in deze cirkel zullen beperkte impact hebben zolang het denken onveranderd blijft. Pleisters plakken op een infectiewond zal nooit de veroorzaker van infecties tegenhouden. We kunnen de problemen van vandaag niet oplossen met hetzelfde denken waarmee ze gecreëerd zijn (Einstein). Er is nieuw of anders denken nodig om eruit te komen en dit patroon uit het onderbewustzijn te doorbreken.
Een zeer effectieve manier is het Hoop-denken aanleren. Dit gaat niet vanzelf zoals bij angst wel het geval is omdat mensen nu eenmaal hiermee geprogrammeerd zijn om snel te kunnen reageren in dreigende situaties om te overleven. Hoop-denken moet bewust aangeleerd worden omdat dit deel te laten uitmaken van de nieuwe programmering. Dit kan alleen plaatsvinden door ermee te werken. Pas door zelf met Hoop te werken, wordt de impact voelbaar, merkbaar en zichtbaar. Geloof het niet, maar ervaar het zelf. Einde deel 1 van 2.